Tuần Thánh có một ý nghĩa đặc biệt bởi vì những ngày này liền kề, bao gồm và dẫn chúng ta tới đỉnh cao của toàn bộ năm phụng vụ: đó là Tam nhật Vượt qua, một cử hành trọng tâm của niềm tin Kitô giáo.
Trong các tuần lễ của mùa Chay, chúng ta chuẩn bị cho tuần lễ cuối cùng này bằng việc ăn chay, cầu nguyện và làm việc bác ái, tất cả nhằm mục đích mở rộng tâm hồn một cách trọn vẹn hơn cho sự hiện diện của Thiên Chúa trong cuộc đời mình.
Trong Tuần Thánh, chúng ta sẽ bước đi cùng với Chúa Giêsu, chịu khổ nạn với Ngài, cùng chết với Ngài, và cuối cùng, cùng được trỗi dậy với Ngài.
LỊCH SỬ
Tuần Thánh bắt nguồn từ thực hành ăn chay trong Hội Thánh. Theo những tài liệu còn để lại thì ít là tại Giêrusalem và những trung tâm Kitô giáo khác thuộc miền Trung Đông như Alexandria, Syria và Salamis, các tín hữu ăn chay một cách nghiêm ngặt 6 ngày trước dịp cử hành vượt qua: từ sáng thứ Hai Tuần Thánh cho đến lúc gà gáy (tảng sáng) của Chúa nhật Phục Sinh và thường đi kèm với những hoạt động tôn giáo khác. Đặc biệt là tại Giêrusalem bên Đông phương, người ta gìn giữ và tôn vinh những địa danh lịch sử đã diễn ra cuộc thương khó và cái chết của Đức Giêsu bằng những cử hành tưởng niệm. Khi đó, các tín hữu quy tụ lại nơi thánh, dâng lời nguyện và cử hành các nghi thức. Tiếp theo, họ di chuyển đến những nơi khác có liên hệ đến biến cố được tưởng niệm. Từ những hoạt động này mà phát sinh ra phụng vụ Tuần Thánh với nhiều nghi thức và cuộc rước đặc biệt. Dần dà, những cử hành như thế ở bên Đông phương, đã được đưa vào phụng vụ bên Giáo hội Tây phương. Tuy nhiên, bên Tây phương, do không có các địa danh lịch sử của cuộc thương khó, cho nên, Giáo hội ở đây đã thích ứng các nghi thức hay sáng tạo ra những nơi như thể ở Giêrusalem vậy.
Qua nhiều thế kỷ, các nghi lễ phụng vụ Tuần Thánh có những thăng trầm nhất định và có lẽ mất mát lớn nhất là không còn lễ Vọng Phục Sinh vì ngay từ rất sớm trong Giáo hội, phụng vụ ban đêm đã được đem cử hành vào ban ngày. Bởi thế, một trong những mục tiêu của phong trào phụng vụ thế kỷ XX là phục hồi phụng vụ Tuần Thánh nhằm lấy lại vẻ đẹp và ý nghĩa xưa kia của tuần lễ này. Năm 1951, Đức Piô XII đã canh tân lễ Vọng Phục Sinh. Ngài ban hành sắc lệnh cho phép cử hành trở lại những cử hành ban đêm như đã được thực hành trong thời đầu của Giáo hội. Thế là, vào ngày 16.11.1955, toàn bộ phụng vụ Tuần Thánh được canh tân và áp dụng.
Công đồng Vatican II đã mang đến nhiều đổi mới hơn nữa cho cử hành Tuần Thánh. Chẳng hạn những lời nguyện và màu sắc phụng vụ được thay đổi, một vài nghi thức được xếp đặt vào vị trí khác, có nhiều hình thức đa dạng và nhiều chọn lựa hơn để các linh mục có thể thích ứng tốt hơn đối với hoàn cảnh cụ thể của tín hữu.
—
Trích từ bài viết “Chúa Nhật lễ Lá: Bắt đầu Phụng vụ Tuần thánh” – Linh mục Giuse Phạm Ðình Ái, dòng Thánh Thể
Nguồn: Báo Công giáo và Dân tộc
* Tiêu đề do ad đặt để phù hợp với mục đích của việc truyền tải thông tin.
