Có một cuộc đối thoại giữa một vị cao tăng và một người vô thần.
Cao tăng: Xin thí chủ cho biết điều gì trên đời mà ngài không tin tưởng nhất?
Người vô thần: Tôi thấy mới tin, không thấy thì không tin.
Cao tăng: Ồ, thí chủ thật thẳng thắn. Tuy nhiên, như ngài đang thấy, có một cung điện màu xanh dát vàng, to lớn, nguy nga, đang ở trước mặt ngài khoảng 100 mét. Khi màn đêm buông xuống và bóng tối bao phủ, liệu ngài có cho rằng cái cung điện to lớn ấy không hề tồn tại hay không?
Người vô thần: Tất nhiên là nó vẫn tồn tại, nhưng bị bóng đêm bao phủ.
Cao tăng: Thế bóng đêm là gì?
Người vô thần: Là…
Cao tăng: Trời tối thì ngài tin vào bóng đêm? Trời sáng thì ngài tin vào ánh mặt trời?
Người vô thần: À thì…
Cao tăng: Này thí chủ, thực ra ngài có thể nhìn thấy những thứ mà ngài không nhìn thấy! Tòa cung điện nằm ở ngay kia và không bao giờ dịch chuyển, chỉ có tâm hồn và trí tuệ của ngài bị bóng đêm bao phủ mà thôi, do đó tòa cung điện đã biến mất khỏi tâm của ngài.
Người vô thần (chắp tay biểu lộ sự thành kính): Thưa thầy, xin hãy giảng giải thêm cho tôi hiểu.
Cao tăng: Tất cả những điều làm tâm của ngài lung lạc cũng giống như bóng đêm bất tận và vô minh này, chỉ có cách thể hiện là khác nhau thôi. Vạn vật trên thế gian này nhiều như số cát bãi biển, cho dù ngài có nhìn thấy hay không, có thể cảm nhận hay không, thì chúng vẫn luôn tồn tại ở đó; nếu ngài cứ ngồi dưới đáy giếng mà nhìn lên bầu trời, thì sẽ rất khó để hiểu được vũ trụ vô tận này. Nói cách khác, mọi thứ không thể tóm gọn trong việc nhìn thấy hay không nhìn thấy.
Bạn thân mến!
Quả thật, không thể xét đoán thế giới và con người chỉ theo tiêu chuẩn “nhìn thấy và không nhìn thấy”. Cái ta nhìn thấy luôn là sự thật? Cái ta không nhìn thấy luôn là điều sai trái?
Ngoài những cặp mắt của người đời hay cặp mắt xác thịt của mình, còn có cặp mắt của tâm hồn: tâm hồn càng rộng mở, hướng thượng thì mình càng nhìn xa trông rộng với sự khoan dung và khách quan hơn, giúp chúng ta có những suy nghĩ và lối sống tích cực với người và với mình.
Hãy nhìn những người anh em xung quanh chúng ta bằng đôi mắt yêu thương, bằng cái nhìn thiện cảm. Có như vậy, chúng ta sẽ thấy hạnh phúc, niềm vui luôn đồng hành với mình.
(sưu tầm)
